Historia a historia sztuki

Rozpoczynając naukę historii sztuki zastanawiacie się na pewno na ile istotna jest znajomość historii sensu stricto oraz często znienawidzonych przez uczniów dat i przebiegu procesów historycznych.

Przede wszystkim, należy zauważyć, że ucząc się historii sztuki nie uciekniemy od historii. Mimo iż będziemy się skupiać głównie na tym co dzieje się w sferze artystycznej, musimy nieustannie orientować się w sytuacji polityczno-społecznej danej epoki, ponieważ w zdecydowanej mierze to ona miała wpływ na taki a nie inny temat dzieła, a często i jego formę, np. XVII-wieczna specyfika Flandrii i Niderlandów - region specjalizujący się w handlu i żegludze co wpłynęło na bogacenie się mieszczaństwa i przyczyniło do popularności portretu mieszczańskiego - prywatnego i zbiorowego.

Rembrandt van Rijn - Lekcja anatomii doktora Tulpa, 1632

Zwłaszcza w okresie od starożytności do końca wieku XVIII należy również zwracać uwagę na władców i hierarchów kościelnych, którzy często stawali się fundatorami wybitnych dzieł i sprawowali mecenat nad artystami. W tym wypadku najlepiej wypracować metodę automatycznych skojarzeń: Michał Anioł - Medyceusze, papież Juliusz II, Peter Paul Rubens - Maria Medycejska.

Michał Anioł Buonarotti - Mojżesz, 1513-1515

Drugą istotną sferą jest właśnie tematyka poszczególnych dzieł, często mająca na celu upamiętnienie ważnego wydarzenia historycznego etc. W wypadku ważnych realizacji nie wystarczy wiedzieć, że np. tkanina z Bayeux przedstawia średniowieczną bitwę, arkusze maturalne często wymagają aby podać dokładnie, że chodzi o bitwę pod Hastings z 1066 r., podobnie np. w kwestii starożytnych pomników historycznych (kolumny i łuki triumfalne) lub malarstwa rodzimego Jana Matejki.

Tkanina z Bayeux przypisywana królowej Matyldzie (fragment)

Mam nadzieję, że dzięki powyższym radom będzie Wam łatwiej odróżnić fakty historyczne szczególnie istotne z punktu widzenia matury z historii sztuki i te, które można potraktować raczej jako dodatkowe. 

Vademecum HISTORIA SZTUKI - MATURA 2014